De afbraak van het niet zichtbare gedeelte van de modelbaan is in volle gang. Na één dag werken ziet het er nu zo uit:
Het is wat! Ik dacht in november: "Laat ik alles maar eens op film zetten, je weet maar nooit. Als er iets kapot gaat heb ik het tenminste op film". Dus ik aan het filmen en ondertussen kregen we een mailtje: "Appartement aan de IJssel te koop.......". Dat was 16 december. Daarna bezichtigen en toen ging de stress factor behoorlijk omhoog. En ik maar filmen! Op 29 december, tijdens de laatste opname (echt waar), belde de makelaar. Ik hoorde dat niet, want de telefoon waarmee ik filmde stond op stil.... Na de opnames: hé, een gemiste oproep. Gelijk gebeld en.... we hebben 'em!
Natuurlijk was de afbraak van de modelbaan in alles meegewogen. Dat nadeel was volstrekt ondergeschikt aan het verkrijgen van de nieuwe woning. Maar iets waaraan je 6 lange winters hebt gewerkt zo maar wegdoen....... Dan maar iets gaan verzinnen.
Het station bewaren als diorama? Ik werd enthousiast, maar ik moet de opgang en de lift nog opmeten. Het station is 3 m lang. Komt dat wel boven? We zullen zien, dan maar een iets kleiner deel.
Ondertussen vordert de ontmanteling. Op moment van schrijven is de onderzijde kaal. De elektronica is geïnventariseerd en opgeborgen. Vanaf komende week wordt van achteruit het gedeelte achter de blauwe wand weggehaald. Ik krijg een steeds beter beeld van wat mogelijk is om een stabiele ondergrond voor het station te verkrijgen. Maar dat duurt nog even.
Ondertussen melden zich al kopers voor mijn materieel. Bijzonder fijn, want wat verkocht is hoeft niet verhuisd te worden. Ik heb vandaag de verkooplijst op de site gezet:
Ik zal de lijst bijhouden en regelmatig nog aanvullen. Wat ik in september nog heb gaat op Marktplaats of eBay.
Volgende plaatjes komen na het eerste sloopwerk.....
Met groet, Jan
Op deze laatste dag van 2021 dubbele gevoelens bij het schrijven van dit bericht. Tijdens de opnames voor de vierde film kregen we het bericht dat we een koop overeengekomen waren, voor een nieuwe woning!
En daarmee zal de trein met de Ge 6/6 I, zoals deze op de eerste filmbeelden te zien is, waarschijnlijk de laatste trein zijn die op deze modelbaan gereden heeft!
De modelbaan kan niet mee verhuizen en wordt dan afgebroken. Ik ga wel proberen om het station als diorama te behouden. De rest komt in de loop van het jaar te koop te staan. Daarover later meer. De vierde film:
Het verschijnen van een Zwitserse wissellantaarn van Weinert, art.nr. 72481, was voor mij aanleiding om te kijken naar de twee buitenste wissels. In Filisur waren de meeste wissels in 1990 handbediend. Slechts de eerste en de laatste wissel van het emplacement waren in de "Integra-Domino" beveiliging opgenomen en hadden een elektrische aandrijving.
Ik had alle "hand" bediende wissels al voorzien van een imitatie stelinrichting met dito lantaarn van Bemo. De twee buitenste wissels moesten nog imitatie wisselmotorkasten krijgen met daaraan gekoppelde lantaarns. Bij het Weinert lantaarntje zaten de juiste kasten, dat was mooi. Maar zou de verlichting goed werken? En hoe moest de lantaarn gaan draaien?
Ik heb voor dat draaien alle mogelijkheden bestudeerd, van een koppeling aan de Tortoise wisselmotoren via Mecano onderdelen tot vervanging door een Weinert wisselsteller met servo. De ruimte onder de baan bleek bepalend voor de uiteindelijke keuze. Er was geen ruimte genoeg voor allerlei overbrengingen. Bij de Weinert wisselsteller was de afstand tussen spoor en de lantaarn veel te klein. Weinert heeft niet gerekend met de hoge positie van de lantaarn. Bij plaatsing in een binnenboog moet de lantaarn verder uit het spoor staan. Uiteindelijk heb ik besloten om de lantaarnmast te verlengen en laag onder alles een servo te plaatsen.
De servo wordt aangestuurd door een schakeldecoder met het zelfde adres als de wisseldecoder. De lantaarn draait gelijktijdig met de wisseltongen om. Dat werkt goed. Maar de werking van de microled viel tegen. In de eerste plaats veel te fel. Ik heb de 1k weerstand vervangen door een 22k weerstand. Dat gaf een beter licht. Maar aan de voorzijde van de micro led was duidelijk meer licht dan aan de achterzijde. En het lantaarnhuis bleek zonder soldeerwerk niet volkomen lichtdicht. Dat is iets voor de messingwerkers, niet voor mij. Maar het meest lelijke vond ik de lantaarn bij daglicht als het lampje niet brandt. Dan ziet het geheel zwart:
Na een tijdje uitproberen kwam er een breuk in de flinterdunne draadjes naar de led. Ik besloot om de lampjes te verwijderen. Ik heb nu een Bemo imitatie lantaarn op een dunner mastje gezet en dat oogt veel beter. Voorlopig dus geen verlichte lantaarns. Wel beweegt de lantaarn fraai mee als de wissel wordt omgelegd. Dat komt nog een keer op film!
Project afgesloten!
Ik wens alle lezers een heel gezond 2022!
Met groet, Jan
Na de eerste film had ik zin om direct een tweede film te maken waarin ik de werking van de draaischijf kan laten zien. Ook de stoomtrein moest er op. Met de ervaringen van de eerste film ging het ditmaal sneller. Geprobeerd is om weer een realistisch beeld te geven. Ik heb wel bewust afgezien van het draaien van wissellantaarns. Het dichtbij filmen gaf weer te weinig scherptediepte. Er zijn vanwege de lengte van de film ook hier en daar stukjes weggeknipt, maar het draaien van de loc is onverkort en zonder verdere ingrepen opgenomen.
Zie zelf, de link: RhB1op87Steam loco uses turntable to change direction
(het beste beeld krijg je door op bovenstaande link te klikken, op YouTube theatermodus)
Het filmpje is weer opgenomen met de Samsung a52s en is samengesteld met het gratis programma OpenShot Video Editor (Engelstalige handleiding):
Klik op deze link voor de primeur: RhB 1:87 Morning Trains Filisur 1990
(Aanvulling op 5 december: Later bleek dat het filmpje op een Smart TV in de woonkamer haarscherp te bekijken was, ondanks het grote beeld. Naast de verbinding heeft het dus ook te maken met de kwaliteit van het apparaat. Mijn PC is zo jong niet meer.....)
Met mijn fotocamera's was bij het filmen de fotokwaliteit niet te benaderen. Een onlangs aangeschafte smartphone, de Samsung a52s, gaf echter betere resultaten. Ik heb de hele film met dit toestel opgenomen. Licht bleek daarbij van groot belang. Een oude halogeen bouwlamp gaf bij mij voldoende licht. Dan bleek ook nog het geluid een probleem. De a52s nam het geluid van de rijdende treinen sterk op. Het achtergrond geluid viel daarbij weg. Ik heb de achtergrondgeluiden voor het filmen harder gezet.
Opnames vanaf de baan, vlak naast het spoor, bleven moeilijk. Ook de a52s gaf onvoldoende scherptediepte. Op de groothoekstand gaat dat veel beter, maar dat gaf weer vertekening en vaak een schokkerig beeld. Ik heb slechts enkele opnames op de baan in de film verwerkt, zoals die van een vertrekkende Bernina Express. De rest zijn vogelvluchtopnames. Dat is wel jammer, bij de foto's ging dat veel beter.
De film is samengesteld met het programma OpenShot Video Editor.
Later meer,
Met groet, Jan
Het station van Filisur had in 1990 drie Räumungssignale, voor iedere rijrichting één. Het sein bestond uit een wit verlicht kruis op een zwarte achtergrond. Het signaal was voor de richting Stugl/Stuls boven het uitrijsein gemonteerd, voor de richtingen Wiesen en Alvaneu aan een eigen mast.
Indien het signaal oplichtte betekende dit: Betreffende rijweg(en) vrij maken en houden. Een rangeerverbod dus. Ik wilde dit sein ook op de modelbaan een functie geven. Ik had het met de hand geschakeld, waarbij een gedoofd sein de betreffende rijwegen blokkeerde. Bij mijn automatische treinverkeer stond het sein dus altijd aan (uitgezonderd bij rangeerbewegingen). Dat vond ik niet realistisch. Daarom heb ik de Räumungssignale nu ook aangestuurd door het besturingsprogramma Koploper.
In principe lichten de seinen nu op als de betreffende rijweg ingesteld wordt. Dat is eenvoudig binnen Koploper in de rijwegen op te nemen. Maar dat tijdstip van inschakelen is te laat. De eventueel rangerende eenheid moet de tijd hebben om de rijweg vrij te maken. Daarom laat ik in Koploper door logische acties meer voorwaarden voor het oplichten van de seinen aanmaken. De treinen schakelen het sein nu al veel eerder in. Ik licht dit toe met de volgende schermbeelden, plaatjes aanklikken voor een leesbaar beeld.
Een trein uit het schaduwstation "Stugl/Stuls" schakelt het Räumungssignal aan de zijde van Stugl/Stuls in als deze van blok 45 naar blok 21 rijdt, het blok voor het station Filisur:
Een Räumungssignal wordt weer gedoofd als de trein de betreffende rijweg uitschakelt.
Het seinbeeld is op het Koploper scherm zichtbaar gemaakt door een tekstblok met een witte X op een zwarte achtergrond. Bij het uitschakelen van het sein wordt de tekst X vervangen door een spatie.
Voor de richting Wiesen gaat het anders. Ik heb daar geen blok tussen het schaduwstation en het station Filisur. Daarom laat ik Koploper twee minuten voor vertrektijd het Räumungssignal al inschakelen. Dat inschakelen gebeurt alleen als er daadwerkelijk een trein aanwezig is die de betreffende rijweg gaat claimen.
Om toch zonder botsingen te kunnen rangeren blijf ik de handbediende schakelaars op de voorkant van de modelbaan gebruiken. Deze schakelaars bedienen niet meer het Räumungssignal, maar schakelen nog wel een bezetmelder waarna er geen rijweg ingesteld kan worden. De rangeerbeweging kan dus ook afgemaakt worden als er zich een trein meldt. Pas na het terugzetten van de handschakelaar zal die trein binnen komen of vertrekken.
Nog wat andere door Koploper aangestuurde seinstanden:
Ik meen met dit alles een zo realistisch mogelijk beeld verkregen te hebben. En door het oplichten en doven van de Räumungssignale is er ook weer wat meer te zien. Zo lichten deze seinen op bij een treinaankondiging op het moment dat ook de stationsklok luidt. Hoor je de klok, dan kan je nu ook op de baan zien uit welke richting een trein wordt aangekondigd.
Met groet, Jan
