zondag 11 oktober 2020

LUX 9325 H0m Radreinigungsanlage

Radreinigungsanlage..... Hoe vertaal ik dat, wielen-reinigingsinstallatie, wielen-poetsrail? Ik noem het maar poetsrail en het spoor met de poetsrail wordt bij mij het poetsspoor.

Ik was het van de baan nemen en "op de rug leggen" van kwetsbare locomotieven zat. Ik zag en las goede reviews van de LUX Radreinigungsanlage. Ondanks de hoge prijs heb ik de stap genomen en de variant H0m "Tischgerät" 9325 aangeschaft.


LUX 9325 H0m Radreinigungsanlage. (Tischgerät)

Het bleek een heel bijzonder apparaat! Een Faulhaber motor laat via excentrieken twee kunststofdelen met daarop geklemde staafjes snel heen en weer bewegen. Die staafjes hebben een omhulsel dat op een veter lijkt. Dat omhulsel werkt als poetslap. Maar die staafjes met omhulsel geven ook de baanspanning door. Hoe dat werkt weet ik niet, maar het werkt. De locdecoder reageert normaal en er kan ook langzaam gereden worden. Door een keer langzaam op en neer te rijden zijn de wielen van de loc weer schoon.


De staafjes lijken wel veters!


Gemakkelijk aansluiten van motor en spoorbaan.

De staafjes kunnen uitgewisseld worden en zijn in een setje van vier stuks los verkrijgbaar. De motor werkt op een trafo 0-12 V gelijkspanning. Ik gebruik (voorlopig) een vaste 9 V voeding. Ik heb de tafelvariant iets ingekort. De gehele constructie is bij mij onder de baan op twee blokken geklemd zodat het makkelijk uitgenomen kan worden.
 

De eerste trein maakt gebruik van het poetsspoor.


Desgewenst kan een complete trein over de poetsrail rijden. Ik laat handbediend een trein vanuit het onderste schaduwstation naar het poetsspoor rijden, de wielen schoonpoetsen en weer achteruit terug rijden naar hetzelfde schaduwstation.

Om een goede indruk te krijgen van de werking van het apparaat is een filmpje op YouTube gezet:


De wielen van de 610 worden gepoetst.

Het is nu afwachten hoe goed het apparaat zal blijven werken. De eerste testen zijn bemoedigend. Ik zal het hier laten weten.


Met groet, Jan 



donderdag 1 oktober 2020

Geluidsmodules van Velleman

Op mijn modelbaan probeer ik de sfeer van het station Filisur in 1990 weer te geven. Dat gaat nog beter als ook passende geluiden hoorbaar zijn.

Boven het rustige dorp Filisur.
(opnamestandpunt kerkgeluid)

Geluid bij de modelbaan moet geen herrie worden. De rust in Filisur, in 2020 nog steeds aanwezig, kenmerkt zich ook door stilte. Geen verkeerslawaai of stadsgeluiden. Slechts zachte achtergrondgeluiden. Door die stilte zijn wel enkele incidentele geluiden goed hoorbaar:

- de stationsklokken
- de kerkklok
- een treinfluit en andere incidentele geluiden, zoals een rijdende landbouwtrekker
- de stationsomroep als het echt helemaal stil is

Naast een zacht achtergrondgeluid mogen bij mij stationsklokken, de kerkklok en een treinfluit niet ontbreken. De stationsomroep wil ik ook nog hebben.

Locomotieven ga ik niet uitrusten met geluid. Daarop is één uitzondering: De stoomlocomotief. 

Ik had al een geluidsmodule voor de stationsklokken aangesloten, zie de pagina  Stationsglocken-filisur-op-avt-mp3 De daarbij gebruikte module van AVT is al enige tijd niet meer leverbaar. Ik heb gezocht naar andere Mp3 spelers en kwam uit bij het Belgische Velleman, in Nederland o.a. te koop bij MaxTotaal of Conrad.

Versterker MK190 (2 x 5W) en MP3 speler VM202N van Velleman.

Het Velleman MP3 spelertje speelt één of meerdere tracks achter elkaar af. Het nadeel is dat het spelertje in een lus door blijft spelen. Voor een enkel geluid moet het ook weer (en op het juiste moment) uitgezet worden. De module kan niet direct op geluidboxen aangesloten worden. Er moet ook nog een versterker(tje) aangesloten worden. Velleman levert daarvoor een goedkope versterker die je zelf in elkaar moet zetten. 



Het bouwpakket voor de versterker, een Voeding en twee mini E-audio geluidsboxen.

De versterker is makkelijk in elkaar te zetten (level 1!).
De print heeft voldoende ruimte en de handleiding is duidelijk.

De MP3 speler leest de geluidtrack af van een SD kaart of een USB stick. Het volume wordt geregeld met een voldoende grote draaiknop op de versterker.
Het in een lus doorspelen is ideaal voor achtergrondgeluid. De overgang naar het begin van de track is daarbij wel hoorbaar. Het is daarom beter om een lang achtergrondgeluid te gebruiken. Het gebruik van  de externe opslag op SD kaart of USB stick is daarbij erg handig.

Ik heb in Filisur verschillende achtergrondgeluiden opgenomen. Maar deze waren niet bruikbaar. Vooral stromend water geeft een constante ruis dat niet goed overkomt. Ook langdurend krekelgeluid gaat irriteren. Ik ben op zoek gegaan en vond op YouTube bruikbare geluiden. Deze film geeft een mooi achtergrondgeluid met vogelzang, krekels en koebellen, mits heel zacht afgespeeld:

Achtergrondgeluid

Om geluid in MP3 formaat uit een YouTube film te halen gebruik ik Any-audio-converter.
Het geluid bewerk ik met het programma Audacity
Een mooie handleiding hiervoor is te vinden op: Audacity-handleiding

Het achtergrondgeluid wordt in stereo afgespeeld en komt uit twee E-Audio boxen welke zijn gemonteerd achter het achtergrondscherm. Er is ruimte tussen plafond en scherm. Het werkt heel goed!



Eén van de twee luidsprekers achter het achtergrondscherm en tegen het schuine plafond.

Dan de kerkklok. De kerkklok van Filisur slaat elk uur. Die "Stundenschlag" wordt telkens 1x herhaald. Ik laat die herhaling maar weg.
Het uurwerk heeft geen "Viertelstundenschlag". Wel worden aan het eind van de middag, voor 18:00 uur, tien minuten lang de klokken geluid. Dat heb ik ook opgenomen, maar ga ik niet telkens laten afspelen.

Het treinprogramma "Koploper" kan relais omzetten op vaste tijden (in minuten). Het aanzetten van de klok laat ik om 00 minuten doen, het uitzetten om 01 minuten. Daarbij moet de geluidtrack langer zijn dan die ene minuut, naders begint de MP3 speler weer opnieuw. Ik verleng de geluidtracks tot minimaal 1,5 minuut door deze met stilte aan te vullen.

Het treinprogramma bestaat uit twee uur, een ochtenduur en een middaguur. In het ochtenddeel slaat de klok 10 uur, in het middagdeel 6 uur. De keuze wordt door Koploper bepaald door de variabele "ochtend" (waar of niet waar). Beide tracks zijn opgenomen en op aparte schijven gezet. Voor elk van de twee geluiden is een afzonderlijke MP3 speler op dezelfde versterker aangesloten. 



Meerdere MP3 spelers (Klok 6 en Klok 10) op één versterker (Kerkklok).
De schakelmodule (rechts op de foto) schakelt de voedingen van de MP3 spelers.
Een rode led geeft aan welke MP3 speler speelt.

De opgenomen en bewerkte kerkklok geluiden zijn op OneDrive gezet:

Klokken luiden (8 min)

Stundenslag 10:00 uur

Stundenslag 18:00 uur

Voor de treinfluit komt ook nog een afzonderlijke MP3 speler met versterker.

Voor de stationsomroep ga ik waarschijnlijk voor de Velleman MP3 speler VM8095 waarop 7 afzonderlijke tracks opgeroepen kunnen worden. Deze "juxebox" is met de PC te programmeren.


Later meer,

Jan