Alpenwagen FBW C40U van Arwico

Er is nu al weer jaren een Postautodienst tussen Filisur en Tiefencastel. Deze werd ingesteld na het sluiten van de tussengelegen treinstations. In 1990 was dit nog lang niet het geval. Maar een opvallend gele postbus mag toch eigenlijk niet ontbreken op een modelbaan naar Zwitsers voorbeeld. Een museumbus was er in 1990 ook al en zo is op mijn diorama nu een FBW C40U "Haifisch" Postauto te zien.

Het model van de FBW C40U in schaal 1:87 uit de Swiss-Line van Arwico

De FBW C40U was ook in Graubünden vanaf 1955 veelvuldig te zien. Op internet is een foto te vinden waarop het stationsplein van St. Moritz vol staat met dit type Postauto's. In de jaren tachtig werden ze vervangen. In 1985 werd de pendeldienst Davos-Sertig nog met deze klassieker uitgevoerd.

Twee klassiekers op het diorama.

FBW staat voor Franz Brozincevic Wetzicon. Franz Brozincevic (1874-1933) bouwde vanaf 1922 in Wetzicon autobussen. FBW was naast Saurer en Berna een grote leverancier van Postauto's. De meest bekende Postauto was het type IIIA, de klassieke vorm met motor voor "in de neus". In de jaren vijftig veranderde het beeld van de Postauto. De motor werd naar achteren verplaatst en het stuur kwam voor de voorwielen. FBW ontwikkelde een sterke ondervloer motor waardoor er nog meer passagiersruimte werd verkregen op gelijke lengte, heel belangrijk voor de smalle alpenwegen. Een andere belangrijke ontwikkeling bij FBW was de halfautomaat. Schakelen met de hand zonder koppelingspedaal. De C40U kreeg verder de carrosserievorm van de IIIA met panorama ruiten en een gebogen achterzijde. De bijnaam "Haifisch" is vanwege de opvallende grille.

Nu nog een drietonige hoorn!

Wist u dat het apparaat met de drie hoorns verwijderd werd uit het voertuig als de Postauto uit de dienst werd genomen? De drietonige hoorn is een wettelijk vastgelegd verkeersteken en mag alleen door de Postauto's in het hooggebergte gebruikt worden!

Tijdens een zoektocht naar informatie bleek dat op slechts 4 km van onze woning een C40U te koop stond, bij Gallery Aaldering in Brummen! De Postauto stond echter niet buiten maar er waren mooie foto's te vinden op de website van de Gallery. Met hun vriendelijke toestemming zijn enkele van hun foto's in dit Blog opgenomen: 

Afwijkend ten opzichte van het model, heeft de Postauto in Brummen nog twee oorspronkelijke handbediende draaideuren. Het model toont later aangebrachte moderne draai-zwenkdeuren aan de rechterzijde. Ook zijn in andere versies los staande stoelen met stoffen bekleding gemonteerd.

Zelf reisde ik in 1977 in een C40U van Disentis naar de Lukmanierpass. De chauffeur zat zoals gebruikelijk in de Alpenwagens rechts. Vanaf de jaren zestig hoefde dat niet meer. De wegen op de belangrijkste Alpenpassen waren voldoende verbreed.

FBW bouwde bijzondere bussen. Mijn eerste kennismaking met een FBW was in 1974. Zien we hier een smetje aan de Zwitserse kwaliteit? De half-dubbeldekker van de AFA (Automobilverkehr Frutigen Adelboden) had blijkbaar een koelwaterprobleem! 

Dan is er nog iets te melden:

De verkoop is afgerond!

Direct na de eerste melding van verkoop, rond de jaarwisseling op dit Blog, melden zich een aantal bekenden. Na plaatsing van de verkooplijst op de internetsite ging het hard. Een veel gemelde zin: "Ik volg je al jaren". Ik kende veel kopers nog niet, blijkbaar werd de site meer gelezen dan ik dacht.

De meest opmerkelijke verkoop was een grote hoeveelheid, 8 kg zwaar, naar Rome. Er zaten veel wisselmotoren in en de LUX-poetsrail woog ook wel wat! Er moest een nieuwe doos voor worden aangeschaft en vullingen uit oude stoelkussens gaven voldoende bescherming.

Daarna werd het rustiger. Ik heb toen de nog overgebleven artikelen, meest elektronica, op Marktplaats gezet en in september nog een keer op het Duitse Drehscheibe-Online. Beide advertenties leverden kopers op. Voor de laatste artikelen heb ik eBay gebruikt.

Ik ben geen handelaar. Ik hou van opruimen en het belangrijkste was dat er weer iemand gelukkig mee werd. Ik hanteerde een vraagprijs van 50% van de huidige winkelprijs. Soms was dit nog meer dan wat ik er zelf voor betaald heb. De elektronica van Lenz ging voor minder weg. Dat blijkt niet meer zo gangbaar te zijn. Alleen interessant voor diegene die zijn Lenz systeem nog wat uitbouwt. Ik ben tevreden over hoe het gegaan is en het mooiste zijn de blijvende contacten. Google Translate wordt nu nog veel gebruikt, Italiaans is niet mijn ding!

Tot een volgende keer, Jan

We bouwen weer....

 

De eerste sneeuw?

In de echte Alpen wel, maar bij ons gelukkig nog niet! Maar hier wordt het herfst, buiten niet altijd meer mooi weer en ik ben weer begonnen met werk aan het diorama.

Allereerst nog een paar plaatjes van de in mei nog aangebrachte kopschotten met de afspanning van de bovenleiding. Voor grote trekveren geen plek meer, maar door een dubbelle wand wel plaats voor de kleine orthodontistische veertjes. Geen snaar strakke afspanning dus, maar dat is op het diorama ook niet nodig. Als de draden maar recht blijven staan. Langzaam proefrijden met een loc gaf geen problemen.

Het linker kopschot met de afspanning van drie rijdraden.

In detail: spijkertje met veertje en gesoldeerde rijdraad.

Dan heeft de voorzijde een eerste chocoladebruine laag gekregen, net zoals bij de modelbaan in de vorige woning. Ik ga echter geen kunststof schermen meer plaatsen. De schermen, welke ik wel meegenomen had, reflecteerden nu het licht uit de kamerbrede ramen naar elke richting en dat was geen gezicht. Het kan nu ook zonder die schermen, er ligt geen spoor met bovenleiding meer aan de voorzijde van de tafel. Alleen dat hekje langs het paadje naar beneden..... we zullen zien.

Het chocoladebruin was nog op voorraad!

Eerst zijn alle "breuklijnen" in het landschap gevuld. Ook is het waterreservoir teruggezet. Dit bevond zich precies op de "breuklijn". 

Nu het groen op de "breuklijnen" weer bijwerken en dan kan de detaillering starten. Ik heb al wat werkjes in de planning staan:

- Definitieve groenaanleg, een doorlopend werk.

- De absoluut onmisbare plantenbakken met geraniums aan het stationsgebouw.

- Modelkoppelingen en modelbuffers aan het overgebleven materieel.

- Interieurverlichting in het rijtuig.

Wordt weer vervolgd!

Jan

 

Op eigen poten

Filisur in de zon!

Een week na de verhuizing stond zo ongeveer alles op zijn plek, behalve het diorama waaronder nog poten  gemonteerd moesten worden. Door de tijdelijke klapschragen kon ik het diorama makkelijk verschuiven. De schragen zijn eerst wat naar het midden van de tafel geschoven om voldoende ruimte te verkrijgen.

De poten uit 44x44 mm vuren zijn eenvoudig aan het frame geschroefd. Daarna zijn met 20x20 mm aluminium hoekprofiel schoren aangebracht om het geheel te stabiliseren:

Zonder de kopschotten was ook de (letterlijke) doorsnede van de tafel goed te zien. Ook de hoogteverschillen tussen de drie sporen:

- Links het omhoog lopende spoor in de richting Wiesen.

- In het midden het naar beneden lopende spoor in de richting Alvaneu.

- En rechts het kopspoor dat op onveranderde hoogte blijft.

De op de foto zichtbare stukjes plakband beschermen de doorgeknipte bovenleiding. Zo kan je die opkrullende draadjes ook nog eens terugvinden!

Na de poten en de schoren is ook het achtergrondscherm gemonteerd. Ik ben voorlopig uitgegaan van 50 cm totaalhoogte, overeenkomend met de 50 cm plexiglasplaten voor de voorzijde. De eveneens aangebrachte zijschotten worden later nog voorzien van een grenen afdekplaat. De afwerking van de voorzijde wordt donkerbruin. 

En als 's avonds een laag staande zon naar binnen schijnt staat het station voor het eerst in de zon:

 

Gelukkig zijn er naast zonneschermen ook rolgordijnen om het diorama te beschermen tegen de zon....

Daarmee is de kamerinrichting klaar. Ik ga nog gauw de bovenleiding weer afspannen en de kopschotten definitief maken. Ook de afgenomen wisseldelen aan de westzijde kunnen er weer op.

Het weer aanbrengen van de voeding en alle bekabeling voor rijspanning, geluid en verlichting komt later wel een keer. Eerst buiten genieten van voorjaar en zomer!

Met groet, Jan

De verhuizing

 Filisur stijgt naar "grote" hoogte:

Na maanden van hard werken was het dan zover, de verhuizers brachten de grote spullen van onze oude naar onze nieuwe woning. Ook het bewaarde gedeelte van de modelbaan moest mee en ik heb daarvoor het geheel ingepakt in een kist. Maar voor die tijd heb ik de randen van de stationsomgeving aangepast aan de nieuwe situatie. Daarmee is het diorama een beetje toonbaar in de nieuwe woning. De afwerking is nu nog grof, maar wel beter naar het werkelijke voorbeeld. Na plaatsing op de nieuwe plek zal het groen definitief worden aangelegd. 

 Voor dat het deksel er op gaat nog een blik op het emplacement:

Daarna is de kist gesloten en moest 5 weken wachten op de verhuizing.

De kist werd via de balkondeur in de treinkamer rechtstreeks in de vrachtauto getild. Bij de nieuwe woning werd de kist met een verhuislift naar de 4e etage gebracht. Door een balkondeur aan de straatzijde werd de kist naar binnen getild. Het geheel woog 60 kg. Voor de ervaren verhuizers geen enkel probleem. Alles ging heel soepel en er is dan ook geen enkele schade ontstaan.

Om de kist direct op de plek te kunnen neerzetten zijn een tweetal tijdelijke klapschragen geplaatst. Zo kunnen in alle rust, en als ik er weer aan toe ben, de poten worden gemonteerd. Later volgen ook nog de definitieve achter- en zijwanden. Dat heeft nu geen haast meer.

En als u zich afvraagt waarom wij verhuisd zijn waarbij de modelbaan afgebroken moest worden, o.a. voor dit uitzicht over de IJssel:

Ik zal weer verslag doen van het werk aan het diorama. Dat zal nog wel even duren, we hebben nu nog veel te doen!

Met groet, Jan

De afbraak (4)

 Klaar!

Het was enkele dagen doorpakken onder tijdsdruk, want de eerste bezichtigingen voor ons huis zijn al gepland. Maar nu ligt het station op de kamervloer. Er wordt komende week nog wat overbodig gewicht aan gipsrotsen weggehaald en daarna kan "de kist" er omheen.

Het nieuwe frame was eerst voorzien van vier tijdelijk poten, waarna alle verbindingen tussen het oude en het nieuwe frame zijn doorgezaagd. Daarna kon het oude frame met alles er op en er aan weggehaald worden. Ik heb dat in zes delen gedaan. Op deze foto het eerste deel:

Na twee delen aan de voorzijde en twee aan de achterzijde bleven alleen de zijkanten over. Het station is van die delen gescheiden door het op de juiste plek door te zagen. Dat bleek een moeilijk werk. Aan de rechterkant, achter het hotel, waren verschillende lagen hechthout die niet met decoupeerzaag of handzaag in één keer te zagen waren. Stukje voor stukje is dat deel afgepeld tot dat ik door alles heen was. Het werd op de grond één grote puinhoop! Ik heb daar geen foto van gemaakt. Het te behouden deel is niet beschadigd.

Hier staat het nieuwe frame geheel "op eigen benen". Nu moesten nog de twee delen aan de muur worden weggehaald. Eerst is weer het rechter muurdeel beetje voor beetje gesloopt. Daarna kon het station naar die muur worden verplaatst. Vandaag was het linker muurdeel aan de beurt. Dat verwijderen ging door de verkregen ruimte veel gemakkelijker. Uiteindelijk konden de tijdelijke poten er weer af en lag het station op de grond.

Voor de verhuizing zal ik ook nog alle randen gaan bijwerken met wat groen zodat alles een beetje toonbaar is als het in de nieuwe woning wordt neergezet. De definitieve afwerking is voor de volgende winter!

Na de verhuizing volgt weer een bericht!

Met groet, Jan

De afbraak (3)

 

Een laatste foto voordat......

.... de zaag er in ging!

Maar zo eenvoudig ging dat niet! De belangrijkste vraag werd: Hoe lang kan het diorama worden?

In ieder geval niet langer dan 3 m vanwege de plek in het appartement. Op die lengte past alles, van Lokremise tot en met het Hotel. Maar is dat te verhuizen? Een meting wees uit dat de lift maximaal 2,4 m lengte aan kan, bij een bakhoogte van 0,5 m en dan schuin omhoog geplaatst. Het trappenhuis is te nauw, daar kan weinig mee omhoog.

Het was een domper, geen lokremise, geen draaischijf en een moeilijke scheiding midden in een wisselstraat. Vanaf dat moment stond de Lokremise op de verkooplijst, tot dat.......

..... wij aan het zoeken waren naar professionele verhuishulp. Een verhuislift bleek mogelijk tot de 6e verdieping! Voor ons maar nodig tot de 4e. Dus daar moest ik meer over weten. Na overleg met de verhuizer is afgesproken hiervoor te gaan en de Lokremise verdween weer van de verkooplijst!

En zo werd gisteren, tijdens een lange werkdag, een 2,95 m lang frame in de modelbaan vastgezet. Daarvoor was heel wat sloopwerk nodig. De garage vult zich weer!

Het nieuwe frame is met de nodige dwarsverbindingen boven het oude frame geplaatst. Alle steunen en plaatwerk wordt overgezet op het nieuwe frame. Als er dan later ook nog poten onder het nieuwe frame staan kan alles onder dat frame weggezaagd worden. Het is absoluut niet makkelijk, maar wel te doen.

Aan de achterzijde was de montage veel makkelijker. Hier worden later ook nog uitstekende resten weggehaald. Een vervallen spoor laat ik hier gewoon zitten.

En vanaf de achterzijde is weer een heel andere kijk op het emplacement mogelijk:

Tot het volgende bericht en met groet,

Jan

De afbraak (2)

 Ook vandaag is weer verder gegaan met de transformatie van modelbaan naar diorama. Aan de voorzijde is nog niets veranderd:

Van zes naar vier poten....

Maar aan de achterzijde is een bijzonder beeld ontstaan. Daarom maar weer een paar plaatjes:

Het nu "hangende" gedeelte is tijdelijk extra ondersteund met schoren.

Alles is weggehaald tot aan de (blauwe) achterwand, het bovenste verticale schot op de foto's.

De nieuwe achterwand komt tegen de (van hier uit gezien) achterste verticale balkjes in het midden van de foto's.

Bij het vergroten van deze foto zijn de bovenleidingpaaltjes van het station te zien, bij de witte kroonsteentjes rechts midden. 

Nu ook goed zichtbaar zijn de afspanningen van de bovenleidingen achter drie tunnelingangen:

Die afspanningen vervallen ook en de doorgaande bovenleiding vanaf het station zal voor het diorama op een andere wijze gespannen moeten worden.

Wordt vervolgd, Jan