zaterdag 5 augustus 2017

Nach Fahrplan 1990 ....

 
Kruisende treinen in Filisur, v.l.n.r. de treinen 525, 534 en 125/134

Ik probeer in de modeltreinschaal 1:87 het sfeertje van Filisur rond 1990 na te bootsen. Dat betreft niet alleen het zo goed mogelijk nabouwen van de stationsomgeving, maar ook van de treinenloop.
Voor deze zomer ontving ik van een andere liefhebber het originele Grafischer Fahrplan van de RhB uit de periode mei 1989 - juni 1991. Op basis daarvan maakte ik een eigen dienstregeling voor mijn modelbaan. Hierbij nogmaals hartelijk dank aan de gever van het origineel!

 
Het originele Grafischer Fahrplan en een daaruit afgeleide dienstregeling voor mijn baan, hiervan is alleen het "ochtenduur" op de foto zichtbaar.

Mijn modelbaan wordt, net zoals al mijn vorige banen, aangestuurd door het programma Koploper.
Dat besturingsprogramma kan een dienstregeling uitstekend nabootsen. Ik kies in het programma voor vaste treinroutes. De juiste treinen komen dan automatisch op de goede tijd uit de schaduwstations aanrijden. Naar wens is ingrijpen altijd mogelijk. Zo kan ik bijvoorbeeld op het station Filisur alle automatische treinbewegingen, voor elke richting afzonderlijk, tegenhouden met handbediende schakelaars die ook de "Räumungssignale" bedienen. Handmatig rangeren is zo in alle rust mogelijk. Ook kan elke trein "op de hand" van blok naar blok worden gestuurd.

 
Baanschema op het pc-scherm, klik op het plaatje voor een leesbare grootte.
(De stoomloc (107) is hier tijdelijk aan de kant gezet)

Nu werkt Koploper in zijn vaste treinroutes met een tijdsperiode van 60 minuten. Dat is te kort voor alle treinbewegingen op  mijn baan. Ik heb de vaste treinroutes daarom verdeeld in twee periodes van 60 minuten, 1x alle 9 treinen gedurende een ochtenduur en 1x alle 9 treinen weer retour gedurende een middaguur.
In de werkelijkheid rijden niet al deze treinen binnen 1 uur. Ik heb daarom wat moeten schuiven. De mooiste tijd in Filisur in 1990 was rond 10:30 uur. Eerst kwam een "omlaag" rijdende Glacier Express, gevolgd door een "omhoog" rijdende Bernina Express. Ook de GmP met Ge 6/6 I kwam omlaag en hield vaak een lange rangeerstop. Ik heb in mijn dienstregeling het vertrek te Filisur van het treinenpaar 500/501 (Bernina Express) in beide uren op de correcte tijd (.50) gezet en de rest zo goed mogelijk daarop aangepast.

De volgende plaatjes laten de treinenloop in het ochtenduur zien. (Zoals goed te zien is de aankleding van de baan nog lang niet klaar):

 
Glacier Express 909 naar Chur (- Zermatt) met rijtuigen van RhB, FO en BVZ komt binnen op spoor 2 en zal na een korte stop doorrijden richting Alvaneu.
 
 
Daarna komt de "Davoser Pendel" als trein 125 op spoor 4 binnen.
Later, na het passeren van de sneltreinen, keert deze weer als trein 134 naar Davos terug.
 
 
De Bernina Express 501 (naar Tirano) komt, na een kruising met de Glacier Express in Alvaneu, omstreeks 09:47 in Filisur aan. De Bernina Express zal na een stop om 09:50 doorrijden en in Stugl/Stuls de sneltrein 534 kruisen.
 
 
Dan volgt de kruising van sneltreinen. Opvallend is dat "volgens het boekje" in 1990 maar één kruising tussen de reguliere sneltreinen in Filisur plaats vond. De anderen waren in Stugl/Stuls.
In de middag kruist een sneltrein wel de terugkerende Bernina Express in Filisur.
Als eerste komt nu de 525 naar St. Moritz binnen op spoor 2.
 
 
Enkele minuten later volgt de 534 naar Chur op spoor 3.
 
De 525 naar St. Moritz zal direct vertrekken en daarmee ruimte maken voor de in- en uitstappende passagiers van de 534. Na vertrek van de 534 hebben reizigers nog gelegenheid om over de vrijgekomen sporen te lopen naar de stoptrein met bestemming Davos.
(Na 2003 heeft de bouw van moderne perrons en onderdoorgangen deze situatie in Filisur beëindigd. Op sommige kleinere stations is het lopen over de sporen echter nog steeds een dagelijkse praktijk) 
 
 
Hierna komt de in die tijd veel gefotografeerde "Stücker" binnen rijden.
GmP 4538 krijgt op mijn baan 20 tot 30 minuten de tijd om wagens te plaatsen of aan te koppelen. (Ik wacht, en velen met mij, op het juiste model van het groene rijtuig deze trein.)
 
 
Zonder te stoppen passeert een goederentrein, de 5527 Landquart - St. Moritz.
 
 
Een enkele keer laat ik de stoomtrein meerijden. Ik heb deze het nummer 3559 meegegeven.
 
 
Als laatste in de ochtendomloop komt goederentrein 5546 (Pontresina - Landquart) door Filisur.
 
Daarna komen dezelfde treinen in de middagomloop weer terug waarna de 2 uur durende cyclus opnieuw start. Voor de goede orde: alles is op elk moment te onderbreken en later weer te starten. Slechts even de treinen laten rijden is dus geen enkel probleem.
 
Mijn treinnummers in de middagomloop: 904, 500, 165-174, 565, 574, 3562, 4537, 5569 en 5576.
De Glacier Express 904 reed, volgens Fahrplan, in 1990 niet als zelfstandige trein door over de Albulalijn. De rijtuigen werden vanaf Chur aan de reguliere sneltrein meegegeven. Dat kan op mijn baan niet, vanwege de treinlengte. 
GmP 4537 reed, voor zover ik nu kan nagaan, met een Ge 6/6 II.
De echte tegentrein met een Ge 6/6 I was de 4507, maar die reed 's morgens heel vroeg.
Als iemand verbeteringen of aanvullingen weet hoor ik dat graag!
 
Alles rijdt nu goed, na de zomer weer verder met de bouw!
 
Met groet, Jan